Historia

 

                W odległości 4 km na północny wschód od Ornety (Archidiecezja Warmińska) znajduje się Sanktuarium Maryjne  w Krośnie. Początki osady sięgają XIV wieku. Właścicielem byłej osady Bludyn (plemienia pruskiego Warmów) stał się przybyły z Westfalii Johannes von Krossen. Krosno (do 1945r. Krossen) stało się głośne w okolicy, kiedy to pod koniec XIV wieku bawiące się dzieci na brzegu Drwęcy Warmińskiej znalazły w rzece na kamieniu figurkę Matki Bożej z Dzieciątkiem. Od początku zasłynęła cudami.

         Biskup Warmiński Jan Obłąk tak pisał: Dzieci ubogich wyrobników wydobyły je z wody, przyniosły do domu i oddały matce, która złożyła ją do skrzyni. Następnego dnia dzieci znów znalazły figurkę na tym samym miejscu w rzece i zabrały ją ze sobą do domu. Matka sądziła, że dzieci wyjęły ją ze skrzyni, dlatego tym razem dobrze ją zamknęła. Ale trzeciego dnia ponowiła się ta sama historia. Zawiadomiony o tym dziekan w Ornecie przeniósł figurkę procesjonalnie do swego kościoła archiprezbiterialnego i umieścił ją w głównym ołtarzu. Jednakże i stąd zniknęła i znalazła się znów na dawnym miejscu w rzece. Dlatego na tym miejscu, zmieniając koryto rzeki, wybudowano kaplicę.

        W 1593 r. burmistrz Barczewa Jakub Barcz, właściciel Krosna, wystawił kaplicę, w której umieszczono łaskami wsławioną figurkę Maryi, a następnie 7 maja 1600 r. ustanowił tzw. Fundację mszalną. W 1685 r. władze kościelne Diecezji Warmińskiej przydzieliły duszpasterza do obsługi napływających tu pielgrzymów. Wkrótce kaplica okazała się o wiele za mała. Przystąpiono więc do budowy obecnie istniejącej świątyni.       

 
NA WZÓR ŚWIĘTEJ LIPKI

         W 1715 r. poświęcono kamień węgielny pod nowy kościół. Jego plany były wzorowane na sanktuarium w Świętej Lipce, a wykonane zostały w Warszawie (arch. Piola). Prace budowlane prowadził majster J.R. Reimers z Ornety. 8 września 1720 r. konsekracji wspaniałej świątyni pod wezwaniem Nawiedzenia NMP i św. Józefa dokonał Biskup Warmiński Teodor Andrzej Potocki, późniejszy Prymas Polski. Rodzina Barczów przekazała ze swoich dóbr ok. 412 ha ziemi na utrzymanie kościoła, wspólnoty kapłańskiej i rodzin pracujących w gospodarstwie. Zaplecze gospodarcze stanowiło bazę dla cyklicznie przeprowadzanych remontów. W 1950 r. dobra przeszły na skarb państwa. W 2000 r. Komisja Majatkowa zwróciła konwikt kapłański oraz 15 ha ziemi. Znany historyk sztuki sakralnej Ks. Prof. Antoni Liedke z Pelplina zaliczył późnobarokowy kościół w Krośnie do najciekawszych świątyń na Warmii.

         Imponująco prezentuje się trójkondygnacyjna fasada zachodnia kościoła, flankowana dwoma wieżami, rozczłonkowana parami pilastrów. Nad głównym wejściem znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca scenę Nawiedzenia Św. Elżbiety przez Bogarodzicę. Nad oknem w środkowej kondygnacji dwaj aniołowie podtrzymują ozdobny kartusz z monogramem MARIA. Nad nim zaś widnieje sporych rozmiarów relief ukazujący Madonnę z Dzieciątkiem w ośmiokątnej aureoli, skomponowanej
z promieni i obłoków, na których „fruwają” uskrzydlone główki aniołków.


KRUŻGANKI

        W latach 1726-1777 wokół kościoła  wybudowano krużganki, tworzące wydłużony czworobok z Drogą Krzyżową. W narożnikach znajdowały się cztery kaplice, nakryte kopułami z latarniami i ołtarzami. W centralnym wejściu zwraca uwagę artystycznie kuta brama z 1778 r. Nad nią ustawiono postać błogosławiącego Chrystusa Króla w koronie na głowie i z kulą ziemską w lewej dłoni. Po Jego prawej i lewej stronie, na frontowym murze krużganków, stoją barokowe figury Apostołów.


KONWIKT

         W roku 1726 – na północ od kościoła, postawiono piętrowy budynek na planie czworokąta z wewnętrznym dziedzińcem, konwikt mieszkalny dla księży, początkowo wspólnoty diecezjalnej, która opiekowała się świątynią i pielgrzymami, a od 1820 do 1945 miejsce dla kapłanów starszych i chorych (fundacja emerytalna Biskupa Warmińskiego).

         W 1957 r. na zlecenie Kurii Biskupiej w Olsztynie przeprowadzona została ekspertyza stanu kościoła i krużganków przez naukowców z Politechniki Warszawskiej. Przez kilka lat trwał generalny remont zabytkowego obiektu. W latach 1992-1993 wykonano remont dachu kościoła. Instrument organowy odbudowano w latach 1999-2000.

WYSTRÓJ PÓŻNOBAROKOWY

         Wyposażenie wnętrza świątyni posiada charakter jednolity. Ołtarze, empora muzyczna i prospekt organowy pochodzą  z
reszelskiego warsztatu Krzysztofa Peuckera. Natomiast większość obrazów jest autorstwa Piotra Kolberga z Pieniężna. Ołtarz Św. Józefa z 1722 r., ufundował osobiście Biskup Tadeusz Potocki, zwieńczony został herbem Rodziny (srebrna pilawa). Piękny ołtarz główny ufundowany przez wymienionego wyżej Biskupa wraz z Rodziną Potockich. Dwukondygnacyjny, zwieńczony promienistą glorią, w której ukazano Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. W dolnej kondygnacji umieszczone zostały figury świętych Apostołów: Piotra i Pawła, Andrzeja i jakuba, a w górnej – Jana i Macieja, Filipa, Mateusza, Szymona, Bartłomieja, Tomasza i Jakuba młodszego.

         Ołtarze boczne po stronie północnej i południowej mają charakter późnobarokowy, wykonane zostały w latach 1722-1731 również przez K. Peuckera. W późnobarokowym stylu jest także ambona, pochodząca z 1726 r. (kompleksowa renowacja odbyła się w roku 2013). Zaś dwa ołtarze znajdujące się najbliżej wejścia głównego pochodzą z okresu neobaroku, a wykonał je Wilhelm Biereichel w latach 1847-1849. Zabytkowe organy wybudowane zostały w latach 1729-1731, instrument o strukturze mechanicznej, 24 głosy, jest dziełem warsztatu Jerzego Wulfa z Ornety.

         Warto dodać, że w pobliżu mostu przy rzece stoi kolumna z figurą św. Jana Nepomucena (patrona mostu), wystawiona w roku 2007. Tablica przytwierdzona do podstawy obelisku głosi: Jan Nepomucen 1340-1393. Patron spowiedników, penitentów, podróżnych i wędrowców. Opiekun chorych i znękanych. Św. Janie, módl się za nami i strzeż europejskiej tożsamości narodów. Przed murami sanktuarium zasadzony został 3 maja 2006 r. Dąb „Karol” ku czci Św. Jana Pawła II. W pobliżu symbolicznego drzewa na kamieniu znajduje się tablica granitowa upamiętniająca beatyfikację Papieża z napisem Bł. Janie Pawle II patronie i orędowniku polskich i europejskich dróg wolności módl się za nami. Jest to dar motocyklistów Warmii i Mazur A.D. 2011. 


DWIE MADONNY

         Od wieków w ołtarzu głównym znajdowała się niewielkich rozmiarów (30 cm) gotycka figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem. Ta właśnie alabastrowa rzeźba była przedmiotem kultu i celem pielgrzymek. Z kilku okolicznych miast regularnie w oznaczonych dniach przybywali pątnicy (m. in. Z Braniewa i Ornety). Od 1644 r. datuje się tradycja pielgrzymowania z Dobrego Miasta – jako wyraz wdzięczności za uchronienie od pożaru kościoła kolegiackiego (obecnie bazyliki), w który uderzył piorun. W czasie wojen napoleońskich w 1807 r. kościół w Krośnie został splądrowany przez wojska francuskie. Najbardziej barokowy zespół odpustowy ucierpiał w I wojnie światowej, wojska carskie podpaliły obiekt, spaliła się dach na kościele wraz z kopułami wież na krużgankach oraz konwikcie kapłańskim, nie oszczędzono budynków gospodarczych kościelnego gospodarstwa, podpory materialnej fundacji emerytalnej (413 ha). W 1945 r. kościół został również splądrowany i okradziony. Żołnierze radzieccy frontu białoruskiego urządzili sobie w świątyni
i krużgankach stajnie dla koni.

         Kult Maryjny w sanktuarium krośnieńskim jest o wiele starszy od barokowego kościoła. W 1715 r. dwaj ojcowie karmelici z Gdańska założyli tu Bractwo Szkaplerza Świętego, po którym został ołtarz Matki Bożej Szkaplerznej i kaplica Krzyża Świętego. Kroniki podają, iż w 1730 r. odzyskał tu wzrok 86-letni staruszek Józef Kellman z Krzykał. W 1735 r. podobnego cudu uzdrowienia dostąpiła 16-letnia mieszkanka Braniewa. Niezwykłych łask doznawali tu wierni aż do ostatniej wojny. W 1945 r. zabytkowa figurka w nieznanych okolicznościach zaginęła.

         4 czerwca 1960 r. ówczesny Biskup Warmiński Tomasz Wilczyński poświęcił i uroczyście wprowadził do kościoła kopię figurki Matki Bożej Krośnieńskiej. Odtworzył ją artysta Ignacy Kuczma z Poznania. Kult maryjny zaczął powoli odżywać, z czasem przywrócono odpusty w główne święta maryjne, odnowiono pielgrzymowanie najpierw z Ornety i okolic. W roku 1994 Biskup Warmiński Edmund Piszcz utworzył w Krośnie samodzielną parafię, Sanktuarium otrzymało osobowość prawną przez co ranga miejsca wzrosła.

         W 1998 roku kustosz sanktuarium Ks. Kanonik Andrzej Tadeusz Krużycki postanowił wykonać powiększoną kopię figurki, która mogłaby być noszona w procesji. Tego ambitnego zadania podjął się artysta rzeźbiarz Pan Jacek Plich z Krakowa. Po dokładnych studiach zachowanej dokumentacji, jak i wiernej kopii znajdującej się w ołtarzu głównym, wykonał powiększoną figurkę Matki Bożej. Jest ona czterokrotnie większa od tej z ołtarza. Zarówno Dzieciątko, jak i Jego Matka mają na głowach piękne korony, bogato złocone. Całość wyrzeźbiona została z zachowaniem wierności w najdrobniejszych szczegółach. Artysta ukończył pracę w sierpniu 2001 roku.

         W czerwcu 1977 r. na Kongresie Mariologicznym w Olsztynie (w którym uczestniczył m.in. Kard. Karol Wojtyła, Metropolita Krakowski), zorganizowanym w związku z przypadającą wówczas 100. rocznicą objawień Matki Bożej w Gietrzwałdzie, Ks. Henryk Madej omówił sanktuaria Maryje na Warmii w aspekcie historii sztuki. Podkreślił przy tym, że zespół architektoniczny w Krośnie powstał pod wpływem kompleksu klasztornego w Świętej Lipce, który „osiągnął poziom europejski”.

 

Poniedziałek, środa, piątek:
godz. 17:00

Wtorek, czwartek, sobota:
godz. 8:00

Niedziela, uroczystości nakazane i odpusty:
godz. 8:00 i 12:00

Spowiedź:  przed każdą Mszą Św.

Kancelaria parafialna czynna
jedynie po uprzednim osobistym
lub telefonicznym umówieniu się na spotkanie.

tel. 55 242 28 84;
kom. 690 949 031

 

Adres:
Krosno 11
11-130 Orneta
tel. 55 242-28-84; 690-949-031

e-mail: nmp@sanktuariumkrosno.pl

Numer konta:
PLN 73 1160 2202 0000 0000 5954 1776 SWIFT BANKU: BIG BP LPW

Używamy plików cookies Ta witryna korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności i plików Cookies .
Korzystanie z niniejszej witryny internetowej bez zmiany ustawień jest równoznaczne ze zgodą użytkownika na stosowanie plików Cookies. Zrozumiałem i akceptuję.
40 0.11631679534912